Między newsami o premierach nowych korków a poradnikami dotyczącymi obuwia piłkarskiego chcielibyśmy od czasu do czasu przybliżyć wam sylwetki legend piłki nożnej. Bohaterem pierwszego wpisu tego cyklu będzie Pelé, czyli Edson Arantes do Nascimento. Brazylijski piłkarz mimo upływu lat nigdy nie zniknął z pamięci kibiców i do dziś określa się go mianem jednego z najlepszych zawodników w historii tej dyscypliny sportowej.
Z Brazylii do Stanów Zjednoczonych, czyli kariera klubowa
Pelé, a właściwie, jak już wspomnieliśmy, Edson Arantes do Nascimento przyszedł na świat 23 października 1940 roku w Três Corações, brazylijskiej miejscowości położonej w stanie Minas Gerais. Pelé już od najmłodszych lat życia związany był z piłką nożną. Jego ojciec, João Ramos do Nascimento, grał jako środkowy napastnik, jednak poważna kontuzja sprawiła, że musiał przerwać karierę. W rodzinie do Nascimento nigdy się nie przelewało, wobec czego mały Edson Arantes dorabiał jako pucybut. Przełomowym momentem w życiu Pelégo było poznanie Waldemara de Brito, byłego reprezentanta Brazylii. Piłkarzowi zaimponował talent chłopca, wobec czego umożliwił mu debiut w barwach Santos FC. Pelé wstąpił w szeregi drużyny 7 września 1956 roku, mając 15 lat. Zadebiutował w spotkaniu przeciwko Ponte Preta, który drużyna z Santos wygrała 2:0. Kariera Pelégo w Santos FC trwała 18 lat. W tym czasie piłkarzowi udało się sięgnąć po Puchar Interkontynentalny oraz Klubowy Puchar Ameryki Południowej.
W 1974 roku Pelé ogłosił się, że kończy karierę, jednak po jakimś czasie zdecydował się powrócić i zasilił szeregi klubu New York Cosmos. W tym okresie w amerykańskim klubie grało sporo znanych zawodników. Ostatni oficjalny mecz, na jakim Pelé pojawił się jako zawodnik, miał miejsce 1 października 1977 roku. Co ciekawe, było to spotkanie między New York Cosmos a Santos FC. Jeszcze ciekawszy jest fakt, że Pelé rozegrał wtedy po jednej połowie meczu w każdej z drużyn.
Trzykrotne mistrzostwo świata, czyli kariera w reprezentacji
W piłkarskiej reprezentacji Brazylii Pelé wystąpił po raz pierwszy, gdy miał 17 lat. Jego debiut odbył się 7 lipca 1957 roku w Rio de Janeiro podczas meczu przeciwko Argentynie. Choć Brazylia przegrała wtedy 1:2, Pelé był strzelcem tej jednej bramki dla Canarinhos. Ciekawostką jest fakt, że to był jedyny mecz Pelégo, w którym strzelił bramkę dla reprezentacji i zszedł z boiska jako pokonany. Talent zawodnika był na tyle imponujący, że otrzymał on szansę pojawienia się na VI Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 1958 odbywających się w Szwecji. Na początku turnieju Pelé siedział na ławce rezerwowych, a Brazylia nie radziła sobie zbyt dobrze. W końcu trener Feola zdecydował się umieścić Pelégo w pierwszym składzie. Okazała się to najlepsza decyzja, jaką wówczas mógł podjąć selekcjoner. Pérola Negra, jak często na niego mówiono, zachwycił kibiców i poprowadził swoją drużynę do zwycięstwa w mistrzostwach. Za niebywałe umiejętności, jakimi wykazał się na boisku, otrzymał od miasta samochód. W czasie VII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1962 rozgrywanych w Chile Pelé wystąpił tylko w dwóch meczach ze względu na kontuzję, jakiej doznał. VIII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1966 w Anglii również nie okazały się spektakularne zarówno dla samej Brazylii, jak i Pelégo. Piłkarz nie mógł pokazać się z najlepszej strony z uwagi na fakt, że zbyt często padał ofiarą fauli. Pelé deklarował, że nie pojawi się na XI Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 1970 w Meksyku, jednak mimo wszystko wybrał się na nie i ponownie przyczynił się do zdobycia przez Brazylię tytułu mistrzowskiego. Podstawowa jedenastka brazylijskiej reprezentacji z tamtego okresu często uważana jest przez fanów i wielu specjalistów za najlepszą drużynę w historii piłki nożnej. Po mistrzostwach w Meksyku Pelé ogłosił, że rezygnuje z występów dla kadry narodowej.
91 oficjalnych meczów, jakie rozegrał dla swojego kraju Pelé, zaowocowało 77 strzelonymi bramkami. Brazylia z Pelé w składzie zwyciężyła 66 spotkań, 14 zremisowała, a 11 przegrała. Pelé posyłał piłkę do siatki przeciwników w 51 meczach, siedmiokrotnie zaliczając hat-tricka (dwukrotnie w konfrontacji z reprezentacją Francji). Pelé zmierzył się z 29 różnymi drużynami narodowymi. Najwięcej spotkań rozegrał przeciwko Argentynie; Pelé stawał w szranki z Biało-Błękitnymi aż 10 razy!
Choć Pelégo można było zobaczyć w czterech edycjach mistrzostw świata, tylko raz wystąpił na turnieju Copa América. W 1959 roku w czasie gry na Estadio Monumental w Buenos Aires Pelé przyczynił się do czterech zwycięstw i dwóch remisów reprezentacji Brazylii. W dodatku został królem strzelców turnieju, z wynikiem ośmiu goli strzelonych w sześciu meczach. Brazylia nie sięgnęła wtedy po tytuł mistrzowski, bowiem na pierwszym miejscu podium znalazła się Argentyna. Canarinhos zajęli drugie miejsce, a na trzecim miejscu uplasowała się reprezentacja Paragwaju.
Ostatni mecz w reprezentacji Brazylii Pelé rozegrał 18 lipca 1971 roku. Było to spotkanie z Jugosławią, które zakończyło się wynikiem 2:2.
Pelé występował też w nieoficjalnych meczach Brazylii. Pojawił się na 23 tego typu spotkaniach, zdobywając na nich 18 bramek.
Co robił Pelé po zakończeniu piłkarskiej kariery?
Po tym, jak Pelé przestał kopać piłkę na boisku został dyrektorem sportowym klubu Santos FC, którego był wychowankiem. W latach 1995-1998 piastował niezwykle ważne dla brazylijskiej piłki nożnej stanowisko ministra sportu kraju. Oprócz tego, przez dość krótki czas próbował spełniać się w roli komentatora piłkarskiego. Jego działalność po zakończonej karierze zawsze dotyczyła sportu. Wydał książkę, w której opisał swoje wspomnienia oraz zagrał w filmie „Ucieczka do zwycięstwa” w reżyserii Johna Hustona. Wielokrotnie brał również udział w kampaniach reklamowych takich firm jak PepsiCo, Coca-Cola czy Puma.
Ciekawostki
- W 1999 roku Pelé został ogłoszony najlepszym sportowcem XX wieku przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski.
- Pelé może pochwalić się zaszczytnym tytułem ambasadora dobrej woli UNESCO
- Królowa Elżbieta II uhonorowała go komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego
- W 2003 roku w Brazylii uhonorowano go Orderem Zasługi dla Kultury
- W 1963 roku we Francji odebrał tytuł Kawalera Legii Honorowej
- W 1978 roku po 12 latach małżeństwa Pelé rozwiódł się ze swoją żoną Rosemeri
- Pelé oficjalnie jest ojcem piątki dzieci; z małżeństwa z Rosemeri: Kelly, Edinho, Jennifer oraz z małżeństwa z drugą żoną: Joshua i Celesta, którzy są bliźniętami
Źródła zdjęć: http://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/06/07/481095580/score-pele-auctions-off-thousands-of-medals-other-memorabilia, https://oglobo.globo.com/esportes/morre-ex-arbitro-colombiano-que-foi-substituido-apos-expulsar-pele-21523726, http://thesefootballtimes.co/2017/03/20/the-new-york-cosmos-and-the-best-and-worst-of-american-soccer/, http://www.eldesconcierto.cl/2017/07/31/el-factor-politico-que-refuerza-el-mito-del-brasil-del-82/, https://latintrends.com/pele-turns-75-today/
